Nowy Jork – Miasto w USA, w stanie Nowy Jork. Jest najludniejszym miastem kraju i drugim co do wielkości miastem tej części Ziemi.
Historyczne korzenie Nowego Jorku sięgają roku 1624, kiedy to miasto zostało założone jako faktoria handlowa przez holenderskich kolonistów; w 1626 roku nadali oni mu nazwę Nowego Amsterdamu. W 1664 roku kontrolę nad miastem, a także otaczającymi je terenami, przejęli Anglicy. Po tym, jak król angielski Karol II Stuart przekazał te ziemie swojemu bratu, Jakubowi II – księciu Yorku, nazwę Nowy Amsterdam zmieniono na Nowy Jork. W latach 1785–1790 Nowy Jork pełnił rolę stolicy Stanów Zjednoczonych. Począwszy od 1790 roku Nowy Jork pozostaje największym amerykańskim miastem.
Wiele miejsc w Nowym Jorku jest atrakcyjnych dla turystów. Odwiedza je prawie 50 milionów osób rocznie. Times Square, określany mianem „Skrzyżowania Świata” – jasno rozświetlony punkt centralny teatru broadwayowskiego, jest jednym z najbardziej ruchliwych przejść dla pieszych na świecie, a zarazem centrum światowego przemysłu muzycznego. W mieście znajduje się kilka światowej sławy mostów, wieżowców oraz parków. Finansowa dzielnica Nowego Jorku, na czele z Wall Street w Lower Manhattan, pełni funkcję finansowej stolicy świata i siedziby New York Stock Exchange – największej na świecie giełdy papierów wartościowych pod względem kapitalizacji notowanych na niej spółek. Rynek nieruchomości na nowojorskim Manhattanie znajduje się w czołówce najdroższych rynków świata. Zlokalizowane na Manhattanie Chinatown ma najwyższy współczynnik koncentracji ludności chińskiej na półkuli zachodniej. W przeciwieństwie do większości innych systemów metra na świecie New York City Subway kursuje całą dobę, we wszystkie dni tygodnia. W Nowym Jorku działają liczne uniwersytety i college, włączając w to prestiżowe Columbia University, New York University oraz Rockefeller University, które należą do stu najlepszych uczelni na świecie.
Geografia[]
Nowy Jork położony jest w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, w południowo-wschodnim rejonie stanu Nowy Jork, mniej więcej w połowie drogi pomiędzy Waszyngtonem a Bostonem. Lokalizacja przy ujściu rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego pomogła w rozwoju miasta jako ważnego punktu handlowego. Nowy Jork w dużej mierze leży na trzech wyspach: Manhattanie, Staten Island i Long Island, co ma znaczący wpływ na wysoką gęstość zaludnienia miasta.
Rzeka Hudson wpływa poprzez dolinę Hudson do Zatoki Nowojorskiej, tworząc pomiędzy Nowym Jorkiem z miastem Troy estuarium. Oddziela ona również Nowy Jork od New Jersey. Cieśnina East River oddziela Bronx i Manhattan od Long Island, z kolei cieśnina Harlem River dzieli Manhattan i Bronx. Przez Bronx i hrabstwo Westchester przepływa rzeka Bronx – jedyna rzeka w Nowym Jorku, która na całej długości zawiera słodką wodę.
Powierzchnia miasta została zmieniona w dużej mierze przez człowieka. Proces rekultywacji terenów wzdłuż nabrzeży był prowadzony już od czasów holenderskich osadników. Te działania są najbardziej widoczne na Dolnym Manhattanie, a zwłaszcza w rejonie Battery Park City – kompleksu zaprojektowanego i utworzonego w latach 1970–1980. Niektóre z naturalnych różnic w wysokościach terenu zostały zniwelowane, zwłaszcza na Manhattanie.
Powierzchnia miasta wynosi w sumie 1213,3 km²; 429,5 km² zajmują wody, zaś 783,8 km² to powierzchnia lądowa. Najwyższym punktem miasta jest Todt Hill na Staten Island, położony na 124.9 m n.p.m.