Miasta
Advertisement

Udanin (niem. Gäbersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Udanin.


Historia[]

W latach 1458-1471 właścicielem wsi był Landeshauptmann Dipprand von Reibnitz. Jego następcą został Joachim von Landskron, później właścicielem został "Rittmeister" Otto Friedrich von Landskron. W XVII w. miejscowość zostaje podzielona na Dolny i Górny Udanin. W XVIII w. ponownie Udanin stanowi całość. Od roku 1688 do 1795 majątek Udanin należał do rodziny von Pannwitz.

Jeden z ówczesnych właścicieli rodziny von Pannwitz kazał na swoich dobrach wybudować kosztem 1000 talarów mauzoleum, w którym został pochowany jego 12-letni syn. Kilka dni przed śmiercią syna, ojciec obserwował z ukrycia jego zabawę. Zauważył, że chłopiec kopał dziurę w ziemi niedaleko kościoła św. Urszuli. Ojciec podszedł do niego i zapytał co robi. Chłopiec odpowiedział: Znalazłem klucz i go tutaj zakopałem i nie minie dużo czasu jak zostanę tutaj pochowany. Rozpacz ojca była wielka, gdy po paru dniach syn zmarł. Podjął on decyzję, że w miejscu w którym syn zakopał klucz wybuduje grobowiec. W tym czasie panowała w miejscowości dżuma, na którą zmarło wiele osób.

Od 1795 r. do 1945 r. wieś Udanin była własnością rodziny von Richthofen. Pierwszym właścicielem z tej rodziny był deputowany powiatowy Ludwig Freiherren von Richthofen.

Na miejscu poprzedniego kościoła ewangelickiego zostaje wybudowany w 1840 roku duży kościół ewangelicki. W Udaninie istniała również ewangelicka parafia. Zmarłych wyznawców obu wyznań chowano na wspólnym cmentarzu. Wieś Udanin była wioską typowo rolniczą. W 1845 roku we wsi znajdowały się: 84 domy rolników, 1 zamek, 2 folwarki, 4 gospody, 1 młyn wodny, 1 młyn na kierat, 1 browar, 1 gorzelnię, 1 cegielnię, razem 768 mieszkańców. W tym okresie hodowano 235 szt. bydła i 2300 szt. owiec. Istniała katolicka i ewangelicka szkoła. W 1893 roku rozpoczęto budowę linii kolejowej Strzegom-Malczyce o długości 36,5 km. 1 września 1895 roku przejeżdża pierwszy pociąg na stację Gabersdorf-Beckern. Stacja posiada bufet, gdzie można zjeść ciepły posiłek. Wieś Udanin została rejonem urzędowym w skład którego wchodziły miejscowości: Dębnica, Dźwigórz, Lasek. W tym okresie wieś Udanin liczyła około 1000 mieszkańców. Z ogólnej powierzchni 962 ha gruntów rolnych do szlacheckich dóbr należało 600 ha, natomiast pozostałe grunty należały do 7 wielkich rolników i 4 mniejszych gospodarstw (od 16 ha do 24 ha). Na miejscu była poczta z centralą telefoniczną, a o stan zdrowia mieszkańców dbało 2 lekarzy, akuszerka i pielęgniarka. W Urzędzie Gminy przebywali: przewodniczący, sołtys, 1 policjant i 1 pracownik Urzędu Stanu Cywilnego.

Większymi zakładami pracy była Fabryka Szamotu i drukarni w Dźwigorzu. W Udaninie znajdowały się 3 gospody. Najbardziej znaną z własnym browarem była gospoda Neugebauer. Posiadała ona salę na 700 osób w której odbywały się koncerty, występy teatru i czasami operetki, a w późniejszym czasie odbywały się projekcje filmów. W gospodzie można było napić się wina, zjeść dziczyznę i zagrać w kręgle. Na wielkim podwórzu zawsze odbywał się jarmark. Szczególnie atrakcyjny był ogród z małymi altankami, fontannami i pawilonem muzycznym, w którym odbywały się koncerty.

W roku 1943 rozpoczęto budowę lotniska (od obecnych warsztatów firmy POLBOTO w kierunku Pielaszkowice-Gościsław). Pole lotniskowe zostało skanalizowane i wyrównane. Do prac przywożono pracowników z obozu Gross-Rosen (Rogoźnica). Umieszczani byli w prowizorycznym areszcie. Na ścianie byłego aresztu są wyryte ich imiona, nazwiska oraz inne zapisy. Po wojnie, w 1945 roku, wioska otrzymała nazwę Wdanin, po roku zmienioną przez Komisję Urzędu Rady Ministrów na Udanin. Wkrótce również powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne (PGR), które gospodarowało na większości gruntów rolnych jak również zatrudniało najwięcej pracowników. W latach 1995–1997 w wyniku zmian społecznych część gruntów została sprzedana lub wydzierżawiona, a PGR zostało przekształcone.

Advertisement